U Beogradu hiljade na protestu protiv rudnika litija

Hiljade su se okupile večeras na Terazijama u Beogradu protestujući protiv rudnika litija u dolini Jadra i rudarske kompanije “Rio Tinto”.

U posljednje tri sedmice slični su protesti održani u 50-ak gradova u Srbiji. Organizira ih Savez ekoloških organizacija te zemlje nakon što je istekao rok koji su dali Vladi da zakonom zabrani iskopavanje litija i bora. Poručuju da rudnika litija kod Loznice neće biti. Prije dvije i po godine obustavljeni projekt “Jadar” – Vlada je oživjela donošenjem nove uredbe koja omogućava otvaranje rudnika.

Prema podacima Arhive javnih skupova, na večerašnjem protestu, prema trenutno dostupnom materijalu, okupilo se približno 40.000 ljudi.

Ovo je najveći ekološki protest u historiji Srbije.

BIA ispitala aktiviste uoči skupa

Uoči večerašnjeg protesta u Beogradu – sigurnosne službe su na razgovore pozvale organizatore protesta i upozorile ih na posljedice.

Dva člana organizacije ‘Ne damo Jadar’ saopćila su da su pozvani na razgovor u Sigurnosno-obavještajnu agenciju uoči večerašnjeg okupljanja građana.

Zlatko Kokanović i Nebojša Petković kažu kako su upozoreni da su blokade nezakonite i da budu spremni na posljedice.

U Subotici su u petak navečer također uhapšene četiri osobe za koje se sumnja da su planirale nerede na protestu u Beogradu u subotu.

Kako je saopšteno iz Ministarstva unutrašnjih poslova, policija u Subotici je u saradnji sa pripadnicima Bezbednosno-informativne agencije uhapsila četiri osobe koje su planirale napad na policiju i izazivanje nasilja na protestu protiv iskopavanja litija u subotu u Beogradu.

Ministar unutrašnjih poslova Ivica Dačić naveo je da dokazi upućuju na krivično djelo pripreme napada na ustavno uređenje, te da će osobe biti predate Tužilaštvu na daljnje postupanje.

Udruženja protest organizuju na dan isteka roka od 40 dana koji su postavili vladi Srbije za usvajanje zakona o trajnoj zabrani geoloških istraživanja i eksploatacije litija i bora u Srbiji.

Protest je posljednji u nizu od 50 okupljanja građana započetih krajem juna u Srbiji povodom najava otvaranja rudnika litija u dolini Jadra.

O protestima su se oglasili brojni državni zvaničnici, koji su podržali predsjednika Srbije Aleksandra Vučića i njegovu ocjeni da je osnovni cilj protesta “rušenje vlasti” na ulici, premda nisu ponudili nikakve dokaze za to.

Vučić je više puta pozitivno govorio o projektu “Jadar” i navodio da bi rudnik litija kompanije “Rio Tinto” u Jadru trebao početi sa radom 2026. godine, “ukoliko se obezbede garancije da neće biti ugrožavanja životne sredine i zdravlja ljudi”.

Ministrica rudarstva i energetike Dubravka Đedović Handanović rekla je prethodno da u dolini Jadra ima 158 miliona tona litija, ili oko 17 posto ukupnih procijenjenih rezervi na evropskom kontinentu.

Sa druge strane, ekološki aktivisti i dio stručne javnosti ukazali su na brojne probleme koje bi moglo donijeti otvaranje rudnika u zapadnoj Srbiji.

Izvor: Al Jazeera i agencije